Kategori: Makaleler

Bir Psikoloğun Meraklı Sorusu: En Güzel Göz Hangisidir? Bir psikolog olarak insanların en sık söylediği cümlelerden biri kulağıma hep aynı şekilde çalınır: “Onun gözlerinde bir şey var, açıklayamıyorum ama çok güzel.” Bu cümle, estetikten çok daha derin bir olguya işaret eder. Çünkü “güzellik” yalnızca gözle görülen bir özellik değil, insan zihninin karmaşık bir yorumlama sürecidir. Göz hem bir iletişim aracı, hem de duyguların sessiz tercümanıdır. Peki, gerçekten en güzel göz hangisidir? Güzelliğin Bilişsel Kodları Beynin Estetik Algısı Bilişsel psikolojiye göre, insan beyni güzelliği doğrudan değil, örüntüler ve simetriler üzerinden algılar. Gözün şekli, bakışın simetrisi ve renk uyumu beynin “estetik merkezi”…

Ceviz Göz Aşısı Ne Zaman Yapılır? Tarihsel Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak, toprağın belleğini okumak her zaman bana geçmişin insanla kurduğu o derin bağı hatırlatır. Ceviz ağacı da bu belleğin kadim tanıklarından biridir. Bin yıllardır Anadolu’nun köylerinde gölgesiyle, meyvesiyle ve dayanıklılığıyla yaşamın bir parçası olmuştur. Bugün “ceviz göz aşısı ne zaman yapılır?” sorusuna yanıt ararken, aslında sadece bir tarım tekniğini değil; insanın doğayla kurduğu kültürel ilişkiyi, sabrı ve bilgeliği konuşuyoruz. Geçmişten Günümüze Cevizin Yolculuğu Cevizin kökeni, Orta Asya’nın serin vadilerinden Anadolu’ya uzanır. Antik çağlardan itibaren hem gıda hem de kutsal bir simge olarak görülmüştür. Roma döneminde “tanrıların meyvesi” sayılan ceviz,…

Direnç Neden Yapılır? Köklerden Geleceğe Çok Yönlü Bir Yolculuk Bir arkadaş grubunda ateş başı sohbetini düşün: biri “Direnç neden yapılır?” diye soruyor. Kimisi hemen elektronik devrelerden bahsediyor, diğeri toplumsal hareketleri hatırlıyor, bir başkası ise “sporda direnç antrenmanı yok mu?” diyor. Ben de bu yazıda aynı merakla, tutkuyla ve samimiyetle hep birlikte bu sorunun peşine düşelim istiyorum. Direncin kökenlerinden bugünkü yansımalarına, gelecekte neleri etkileyebileceğine kadar akıcı bir gezintiye çıkalım; arada kahve filtresinden siber güvenliğe uzanan beklenmedik bağlantılara da uğrayalım. Direncin Kökeni: Enerjiye Fren, Güce Denge “Direnç” kelimesinin çekirdeğinde bir akışı kısıtlama, yönlendirme veya yavaşlatma fikri var. Fizikte bu, elektriğin akışına karşı…

Ağaç Gravür Ne Demek? Toplumun Katmanlarını Kazıyan Sessiz Bir İz Bir araştırmacı olarak bazen bir kavramın peşine düşerken yalnızca anlamını değil, onun toplumsal yankısını da duymaya çalışırım. Ağaç gravür kavramı bana hep bu türden bir yankıyı çağrıştırmıştır: hem iz bırakmanın hem de bir yapının içinde kalmanın çelişkili hali. Ağaç gravür, yüzeydeki bir oyma işleminden fazlasıdır; toplumsal olarak, bireyin kendi kimliğini, değerlerini ve ilişkilerini kolektif bir zemine kazıma biçimidir. Bu yazıda, “ağaç gravür”ü bir sanat tekniği olmaktan çıkarıp, toplumsal kimlik, cinsiyet rolleri ve kültürel üretim bağlamında yeniden düşüneceğiz. Gravür: Toplumsal Bir Metafor Olarak Oyma Sanatsal anlamda ağaç gravür, bir tahta bloğun…

Bir Tarihçinin Gözünden: Augis Parası Ne Zaman Yatar? Geçmişi anlamak, yalnızca eski belgeleri incelemek ya da unutulmuş olayları hatırlamak değildir. Aynı zamanda bugünün düzenini, ekonomik dalgalanmalarını ve sosyal adalet anlayışını şekillendiren süreklilikleri de görmektir. Tarihçi gözüyle baktığımızda, “Augis parası ne zaman yatar?” sorusu sadece bir ödeme tarihini değil, devletin vatandaşla kurduğu ekonomik güven ilişkisinin de bir yansımasıdır. Geçmişten Günümüze Sosyal Yardımların Evrimi 20. yüzyılın başlarından itibaren devletler, ekonomik krizler ve savaşların yarattığı yıkımlara karşı halkı korumak amacıyla sosyal yardım sistemlerini inşa etmeye başladı. Türkiye’de de bu süreç, Cumhuriyet’in ilk yıllarında temelleri atılan sosyal devlet anlayışıyla hız kazandı. 2000’li yıllara gelindiğinde…

Selam dostlar — bugün birlikte hem tanıdığımız hem de geleceğini merak ettiğimiz bir ismin siluetini çizeceğiz: Ali Cem Kalyoncu. Kimdir, hangi rotalara bakar, hangi projelerle iz bırakır? Gelin birlikte düşünelim, tartışalım, olası gelecek senaryolarını birlikte kurcalayalım. Not: Mevcut kaynaklarda “Ali Cem Kalyoncu” adıyla tam biyografik bilgiler sınırlı. Aşağıdaki içerik, eldeki verilerden hareketle yorum ve öngörüler içerir. Ali Cem Kalyoncu Kimdir? Pozisyonlar ve Etki Alanları Birçok güvenilir kaynak, Ali Cem Kalyoncu’nun teknoloji ve yazılım dünyasında öne çıkan bir isim olduğunu gösteriyor. MarketScreener’a göre, Kalyoncu hâlen Kafein Yazılım Hizmetleri A.Ş.’nin Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı görevini üstleniyor. ([MarketScreener][1]) Ayrıca, Intranet Yazılım,…

Antropolojik Bir Bakış: 1 Gremse Altın Ne Kadar? Altının değeri, yalnızca ekonomik bir ölçüt değil, insan kültürlerinin derin yapılarında yankılanan bir sembol olmuştur. Bugün “1 Gremse Altın ne kadar?” sorusu, piyasa fiyatlarını merak edenler için pratik bir bilgi talebi gibi görünse de, antropolojik açıdan bu soru bizi çok daha geniş bir sorgulamaya davet eder. Çünkü altın, binlerce yıldır sadece bir maden değil, aynı zamanda bir ritüel nesnesi, bir kimlik göstergesi ve toplumsal aidiyetin simgesi olmuştur. Altının Ritüellerdeki Yeri Antropolojik açıdan bakıldığında, altın ritüellerin vazgeçilmez bir unsurudur. Mezopotamya’dan Hindistan’a, Anadolu’dan Afrika’ya kadar pek çok kültürde altın; doğum, evlilik ve ölüm gibi…

Kuzgun Dövmesi Ne Anlama Gelir? İnsan Ruhunun Gölgesine Psikolojik Bir Yolculuk Bir psikolog olarak insan davranışlarının sembollerle nasıl iç içe geçtiğini her zaman merak etmişimdir. Bazı insanlar duygularını sözcüklerle ifade ederken, bazıları derilerine kazırlar. Kuzgun dövmesi işte bu sessiz anlatım biçimlerinden biridir. Peki, kuzgun dövmesi ne anlama gelir? Bu soruya sadece estetik veya kültürel bir yanıt vermek yetersiz kalır. Çünkü bu sembol, bilinçaltının karanlık koridorlarında dolaşan güçlü bir arketiptir. Bu yazıda kuzgun dövmesini bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden ele alarak insan zihninin derinliklerine ineceğiz. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Ölüm, Zeka ve Yeniden Doğuşun Sembolü Kuzgun, mitolojilerde ve edebiyatta çoğu zaman…

Hizmet Nedir Asker? Antropolojik Bir Perspektiften Dünyanın dört bir yanındaki kültürler, insan yaşamının farklı yönlerini ifade etmenin ve anlamlandırmanın çeşitli yollarını geliştirmiştir. Her kültürün kendine özgü ritüelleri, semboller ve toplumsal yapıları vardır. Bu çeşitlilik, toplulukların birbirleriyle olan bağlarını, kimliklerini ve dünyaya bakış açılarını şekillendirir. Bu yazıda, “Hizmet nedir asker?” sorusunu, antropolojik bir bakış açısıyla inceleyeceğiz. Askeri hizmetin kültürel bağlamdaki anlamı, ritüelleri, sembolizmi ve toplumsal yapılarla nasıl ilişkilendiğini anlamaya çalışacağız. Hizmetin Tanımı: Asker ve Toplum İlişkisi Hizmet, bir kişinin toplumunun veya devletinin ihtiyaçlarına yönelik olarak yaptığı fedakârca çalışmayı ifade eder. Bu, yalnızca askeri alanda değil, birçok farklı bağlamda da karşımıza çıkar.…

Göreme Eskiden Nereye Bağlıydı? Antropolojik Bir Zaman Yolculuğu Bir antropolog olarak, coğrafyayı yalnızca haritalarda değil, insanların hikâyelerinde okumayı severim. Her köy, her kasaba, her taşın ardında bir kimlik taşır. “Göreme eskiden nereye bağlıydı?” sorusu, yalnızca idari bir merak değil; bir kültürün aidiyet biçimini anlamaya açılan bir kapıdır. Çünkü yerleşim yerleri zamanla değişir, ama o yerlerin insanlara yüklediği anlamlar değişmez. Bu yazıda Göreme’nin geçmişini, sadece tarihsel değil, antropolojik bir bakışla, kimlik, ritüel ve semboller üzerinden inceleyeceğiz. 1. Tarihsel Kök: Göreme’nin Bağlılık Hikâyesi Göreme, günümüzde Nevşehir ilinin merkezine bağlı bir belde olarak bilinir. Ancak tarihsel süreçte, Göreme’nin idari bağı farklı yerleşimlere dayanıyordu.…